Wat is precies een artistieke interventie?

De kracht van anders-denkers zoals filosofen, kunstenaars en theatermakers, aan de bestuurstafel wordt steeds meer (h)erkend. Hoe werkt dat dan? En wat is precies een artistieke interventie?
We beantwoorden graag de 3 meest gestelde vragen van de afgelopen 14 jaar.

  1. Gaan we schilderen of knutselen?

Dit is een veelgehoorde vraag want Art Partner werkt in elk traject met kunstenaars, filosofen, regisseurs en schrijvers. Daarmee werpen we een ander licht op de vraag die speelt binnen organisaties. Complexe vraagstukken zijn vaak lastig omdat de oplossing nog niet in zicht is. Dat spanningsveld is het werkterrein van kunstenaars en dat is waar hun artist mindset het beste tot zijn recht komt.

Op basis van artistiek onderzoek (waar kunstenaars inderdaad wél veel creatieve vormen voor inzetten) ontwikkelen we interventies waardoor medewerkers zich kunnen verbinden aan het vraagstuk. Zo wakkeren we het verlangen aan om echt verandering te realiseren. Geen rapport, maar een ervaring.

Dus nee, we gaan niet schilderen of knutselen.

  1. Onze organisatie stuurt op KPI’s, is de impact van jullie interventies meetbaar?

Met KPMG werkten we aan de vraag waarom vrouwen niet doorstromen naar de top. “Diversiteit is een lastig onderwerp omdat het vaak abstract blijft”, stelt Jolande Sap, destijds lid van de Raad van Commissarissen. “KPMG is een hele rationele organisatie, en de theatermakers legden feilloos op tafel wat onderhuids speelt. Sindsdien zijn er grote stappen gezet.”

Onze impact is niet direct meetbaar volgens de huidige KPI-methodieken. Onze impact is wel voelbaar en creëert daardoor een stevige bodem voor verandering. Over verandertrajecten meetbaar maken heeft Pascal Gielen, hoogleraar Cultuursociologie, een interessante visie. Hij heeft het over de ‘onmaat’: “Een andere maat die bij de start nog niet volledig duidelijk is, maar pas later meetbaar wordt. En wel vanaf het moment dat ze wordt neergezet de vernieuwing triggert.” (Bron: Innoveren met kunstenaars, Julie Vandenbroucke en Piet Verhoeve).

  1. Kan ik zelf een kunstenaar inhuren en aan de slag?

Zeker, doen! Wij geloven in kruisbestuiving. Een kunstenaar aan je team toevoegen om anders te kijken, een ander perspectief te bieden of voor inspiratie lijkt ons zeker waardevol. Bespreek dan goed vooraf wat de verwachtingen zijn, hoe je met elkaar wilt samenwerken en hoe jij als opdrachtgever ruimte creëert voor de kunstenaar.

Voor vraagstukken die spannender zijn en waar je echt verandering op wilt, is het belangrijk om ook een procesregisseur aan het creatieve team toe te voegen. Dit soort vraagstukken vragen om expertise en kennis in het begeleiden van teams/organisaties. Het selecteren van de juiste kunstenaar(s) en het maken van de vertaalslag tussen beide werelden, is essentieel om de meeste impact te maken en de kracht van alle partijen te benutten. We spreken niet voor niets over cross-over creativity for change.

Wil je meer weten? Bel of mail ons!

Sandra Boer, sandra@art-partner.nl, 06 55196542
Hanneke Propitius, hanneke@art-partner.nl, 06 30455241
Jetske Freeve, jetske@art-partner.nl, 06 26520308

JA zeggen en vooruitvertrouwen, interview met oprichter Sandra Boer

“Ik vertrouw erop, dat op het moment dat iedereen op stoom komt, iedereen zijn rol neemt. We hebben alles nodig. Daar zeg ik ‘ja’ tegen, tegen die overvloed, maar het stapsgewijs daarnaartoe werken vind ik wel spannend. Mijn hart zegt ‘ja’, mijn verstand zegt zelfs ‘ja’ en ja, het wordt struikelen om daar te komen.” Sandra Boer, founding partner

Interview Sandra Boer voor JA van Anook Cleonne

Als je JA kunt zeggen terwijl alles stopt, dicht gaat, ingeperkt wordt, dan heb je lef en overtuiging nodig om toch te beginnen aan iets. Zeker als het iets groots, nieuws en onbekend is. Anook Cléonne, kunstenaar uit het Art Partner netwerk, durfde het aan.

Om de moed erin te houden maakte Anook Cléonne in de lockdown elk dag een werk dat zij via social media verkocht en waar ze een gedicht bij uitzocht. Ze noemde ze ‘troostwerken’. Ze kreeg zulke mooie reacties dat ze besloot kopers te interviewen. Het resultaat is een geweldig mooi vormgegeven JA boek met werk van Anook, gedichten en gesprekken over JA durven zeggen.

Dit boek is een prachtig cadeau. Voor jezelf, voor iemand anders of als relatiegeschenk. Dus wij kunnen niet anders dan zeggen: BESTEL! En wel op de site van Anook: www.anookcleonne.nl 

Wil jij met je team ook JA zeggen tijdens een interactieve lezing/workshop? En inspiratie halen uit de ervaringen van Anook? Bel of mail mij!
sandra@art-partner.nl of 0655196542

Hoe krijg je de visie van de organisatie van papier naar het hart van je medewerkers?

Het formuleren van een visie en het opstellen van een strategie zijn belangrijke koersbepalende trajecten binnen een organisatie. Er wordt vaak de nodige tijd en energie ingestoken. Maar als het eenmaal op papier staat, hoe zorg je dan dat mensen zich medeverantwoordelijk voelen en ernaar gaan handelen? Hoe krijg je de visie van het papier naar het hart van je medewerkers?

“Verandering gaat altijd over mensen die zich committeren om zich ergens voor in te zetten. We hadden een andere taal nodig om deze mensen intrinsiek te motiveren: de taal van het hart.”
Leonard Geluk, werkte met Art Partner als voorzitter College van Bestuur van De Haagse Hogeschool

VisieRegie

Met toneelschrijver en regisseur Andreas Vonder ontwikkelden we de methode VisieRegie. Als regisseur zet Andreas de principes van het theater in om de essentie van een strategie of visie van een organisatie bloot te leggen.

Doel
Medewerkers worden direct betrokken bij de visie. Ze ‘krijgen de visie niet tussen de oren’, maar ontdekken de visie zelf. Hierdoor krijgt de visie niet alleen betekenis, maar zal de visie ook leidend worden in het denken en handelen van medewerkers. Medewerkers maken immers de vertaling naar zichzelf, hun werkzaamheden, team of afdeling en het geheel.

Hoe
Tijdens gesprekken met de betrokken teams maken we eerst een quickscan ten aanzien van de visie op de werkvloer. Wat leeft er ten aanzien van de visie en welke informele verhalen doen de ronde? Vervolgens gaan we samen met medewerkers op zoek naar de essentie van de visie, naar de dilemma’s die spelen. Werknemers krijgen de opdracht de essentie te vinden en delen die met directe collega’s.

Scènes en een dag in het theater
Op basis van alles wat we horen en zien, worden theater-scènes geschreven waarin de gevonden essentie duidelijk voor het voetlicht wordt gebracht. Dan gaan we het theater in! Anders dan in een toneelstuk worden deze scènes niet gespeeld, maar lezen we ze samen voor. De verschillende scènes maken direct inzichtelijk waar teams of afdelingen elkaar versterken of juist verzwakken. Dit levert zeer waardevolle inzichten en managementinformatie op.

Beeld: De Beeldvormers

Interne ’dagregisseurs’
We werken nauw samen met een groep betrokken medewerkers die we ‘dagregisseurs’ noemen. Zij ervaren de samenwerking met een theaterregisseur als zeer leerzaam voor hun eigen werk. En zo komt alles wat besproken en opgehaald wordt ook direct terug in de organisatie.

VisieRegie werde afgelopen jaren met succes ingezet voor o.a. Triodos Bank, Inholland, De Haagse Hogeschool, KPMG en de Nederlandse Vereniging Toezicht Cultuur.

Voor Management & Consulting schreven we een blog die je hier kunt lezen. 

Meer weten? Neem contact met ons op.
Sandra Boer, sandra@art-partner.nl, 06 55196542
Hanneke Propitius, hanneke@art-partner.nl, 06 30455241
Jetske Freeve, jetske@art-partner.nl, 06 26520308

En wil je dit – om welke reden dan ook – digitaal? Interessant!

Onderzoeken van de visie:
de eerste lezing

Bij de eerste managementconferentie ging het vooral over het onderzoeken van de nieuwe missie. Hiervoor gebruikten wij een methode die al eeuwen zijn waarde bewijst in het theater: de eerste lezing. In de weken vóór de conferentie voerde toneelschrijver en -regisseur Andreas Vonder intensieve gesprekken met alle betrokkenen, in dit geval de MT-leden.  Over wat er goed gaat en wat niet. Over hoe zij de visie zien. Over de samenwerking met andere afdelingen. De antwoorden, die soms schoorvoetend werden gegeven, verwerkte hij in negen toneelscènes. Tijdens de conferentie beklommen de betrokkenen het podium en lazen zij deze scènes voor. Een aanpak die bleek te werken. Er ontstond een open en eerlijke dialoog tussen de managers, waarin onderwerpen werden benoemd die onder normale omstandigheden onbesproken blijven. Er was ruimte om elkaar de waarheid te vertellen, zonder dat dit tot nare discussies leidde. Er ontstond begrip voor de ander en daarmee werd de basis gelegd voor het tweede onderdeel: het ontdekken van de visie.

 

Deze eerste dag werd op bijzondere wijze vastgelegd. Beeldend kunstenaars Machteld Aardse en Kyra Sacks van De Beeldvormers maakten een verslag in beeld en woord. Gebaseerd op wat zij zagen, hoorden en voelden. Alles wat hen opviel, kreeg een plek in verslag. Met als resultaat een boek waarin de sfeer van de dag perfect werd gevangen en dat te bijzonder is om in een la te verdwijnen.

Om een indruk te geven, hier een deel uit een van de scènes.

PERSONAGE A   Het is aan ons om het concreter maken.
PERSONAGE C   Wereldburgerschap zou hierover moeten gaan.
PERSONAGE B   Je kan het heel dicht bij huis halen… Wereldburgerschap woont aan de overkant in de Schilderswijk en de Transvaal.
PERSONAGE C   Als je nadenkt over de thema’s die daar spelen…
PERSONAGE B   … als je kijkt naar de mensen die hier iedere dag binnenkomen…
PERSONAGE C   … hoezo zijn onderwerpen als wereldburgerschap en internationalisering dan ver weg?
PERSONAGE B   Nu hebben we hartstikke mooie doelstellingen, het risico is alleen dat het instellingsplan de organisatie wordt ingejaagd.
PERSONAGE A   En dus?
PERSONAGE B   En dus is het zaak dat we in de faculteiten een plan gaan maken over hoe we met de teams met de doelstellingen aan de slag gaan.
PERSONAGE A   En hoe gaat dat plan er dan uitzien?
PERSONAGE C   Dat gesprek hebben we nog niet gevoerd met elkaar.
PERSONAGE A   Waarom niet?
PERSONAGE B   Er is de dagelijkse praktijk en het proces van verandering. Je ziet dat er heel veel druk ligt op de bestaande praktijk.
PERSONAGE C   Dat kost tijd en energie en dat zorgt ervoor dat er geen tijd over blijft… en dan gaat het schuren.
PERSONAGE B   Het heeft ook met focus te maken.
PERSONAGE C   En eigenaarschap. Als je het te algemeen maakt, is het van niemand. Als je het te specifiek maakt, wordt het dichtgeregeld.

Algemeen

Veel organisaties kampen met hetzelfde probleem: een visie die maar niet van het papier af komt. Die blijft steken bij een paar mooi geformuleerde zinnen waar iedereen zo zijn of haar eigen mening over heeft. Met als gevolg dat het A4-tje met visie en al ergens in een la belandt en pas bij de volgende ‘dag op de hei’ weer tevoorschijn komt.

Zonde.

Dat het met een beetje lef ook anders kan, bewees De Haagse Hogeschool. Op hun verzoek ontwikkelden wij een speciaal programma. Een programma waaraan alle leden van de managementteams van verschillende diensten en faculteiten én het College van Bestuur deelnamen. Dat bestond uit verschillende onderdelen en interventies die erop gericht waren de visie te onderzoeken. Dat hen de ruimte gaf om hun mening te geven en met elkaar in gesprek te gaan. Waarbij zij met anderen konden delen wat deze visie voor henzelf en voor hun team betekent. En dat hen de tools gaf om met hun eigen, persoonlijke verhaal de visie over te brengen op hun medewerkers. Confronterend, maar – daar was iedereen het na afloop over eens – ook verhelderend, positief en verrassend.

 

Beelden Binnen: Kunst voor boeren en tuinders

Kunstbeeld, juli/augustus 2011 – Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO)